Eigenlijk zou je op een congres eens je oor goed te luister moeten leggen voor de onzin die er uitgekraamd wordt. Dat klinkt misschien wat hard, maar het punt is duidelijk: op een congres worden behoorlijk wat taalfouten gemaakt. Uitdrukkingen die eigenlijk niet bestaan of iets heel anders betekenen, letterlijke vertalingen en een manier van communiceren waarmee je je anders voordoet dan je bent: je slaat er gemakkelijk een flater mee op congres. Voor welke taalfouten moet je echt oppassen?
Een overdaad aan jargon
In een zakelijke omgeving zijn we nogal geneigd om jargon te gebruiken. Kennelijk voelen we de drang om constant te bewijzen dat we heus wel kunnen meekomen in de vaart der volkeren. Dat we net zo intellectueel zijn als de collega’s van andere bedrijven. Het leidt er toe dat er steeds meer jargon in ons dagelijks taalgebruik komt. En zeker op congressen kunnen we daar wat van.
We hebben het tegenwoordig over ‘kwaliteitsdenken’ en willen graag een ‘familiecultuur’ binnen de organisatie. En de manager van een project, doet aan ‘eigenaarschap’. We zullen het vreselijke ‘agile werken’ en alle bijbehorende belts maar even buiten beschouwing laten. Een overdaad aan jargon mag wat ons betreft als echte taalfout tellen. Maak maar gewoon duidelijk wat je bedoelt. Dat is voor iedereen wel zo prettig.
Verhaspelingen in het Engels
Op een congres voer je vaak een snel gesprek. Verhaspelingen, zeker in het Engels, liggen dan op de loer. ‘We beat two flies in one clap’ is bijna een klassieker op internationale congressen waar ook Nederlanders komen. We bedoelen ermee dat we twee vliegen in één klap slaan, maar dan op z’n Van Gaal’s uitgevoerd. Er is zeker een gelijkwaardige uitdrukking, maar dat is niet deze. We bedoelen waarschijnlijk het Engelse ‘kill two birds with one stone’. Klinkt ook niet diervriendelijk, maar het is wel wat we bedoelen.
Een broodje-aap-verhaal is in sommige kringen al verworden tot een ‘monkey sandwich’. Creatief en grappig is het zeker, maar het betekent in het Engels helemaal niets, en leidt alleen tot grote ogen. Pas daarom een beetje op met uitdrukkingen. Uitdrukkingen zijn echt een onderdeel van een cultuur. Als je ze niet kent, kun je ze beter niet gebruiken.
Heb je toch uitdrukkingen in bijvoorbeeld je presentatie, laat ze dan controleren door iemand die goed de andere taal (zoals Engels of Spaans) spreekt, zoals een native speaker. Je kunt ook een proofreader bij een vertaalbureau inschakelen. Dan blijft de inhoud van je presentatie hetzelfde, met jouw kennis, maar dan zonder eventuele taalfouten.
Letterlijke vertalingen en slechte beschrijvingen
We maken het allemaal mee, als we ons in het buitenland bevinden: we komen soms niet op een woord. En dan beginnen we massaal met het beschrijven van het woord. Dat leidt soms tot komische, niet te begrijpen situaties. Eerlijk gezegd behoort deze taalfout gewoon tot je voorbereiding. Zoek alvast uit hoe bepaalde zaken in het Engels of een andere taal heten. Je gaat naar een congres om inspiratie op te doen of om je verhaal duidelijk te maken. Dan mag zeker wat voorbereiding gedaan worden.
Pas op met letterlijke vertalingen vanuit het Nederlands. We gaven de uitdrukkingen al even als voorbeeld, maar we nemen zelfs onze Nederlandse kantoortaal mee naar het buitenland. We zeggen hier al snel dat we een ‘probleem getackled hebben’, maar het is voor veel buitenlandse collega’s een holle frase. Want zegt het dat het probleem nu is opgelost? Of dat de poging om het probleem op te lossen is mislukt? We bedoelen iets, maar zeggen eigenlijk iets anders.
Te zakelijk taalgebruik
Op een congres zou je boodschap duidelijk over moeten komen. Zeker als jij de presentator bent. Waak voor het gebruik van te zakelijk taalgebruik. Houd het liever zo simpel, dat zelfs de stagiair die voor de eerste keer op congres is, het begrijpt.
Denk aan succesvolle TED-talks. Die talks zijn zo bedacht, dat iedereen begrijpt wat de rode lijn is, en je aan het eind van de talk weet wat de kern van het verhaal is. Dat zouden we ons allemaal moeten aanleren op een congres: duidelijk zijn en het eenvoudig houden. Je hoeft niet aan je collega’s te bewijzen dat je er echt wel wat van weet. Je kunt dat juist veel meer kracht bij zetten met helder taalgebruik. Dán weet je pas echt waar je het over hebt.